W dniu 22 września 2023 r. w Centrum Hevelianum w Gdańsku odbyła się konferencja pt. „Na drodze do zrównoważonego rozwoju – wyzwania monitorowania celów Agendy 2030" w ramach pilotażowego projektu "REGIONS2030". Wydarzenie zorganizowane zostało przez Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego (UMWP) oraz Wspólne Centrum Badawcze Komisji Europejskiej w Brukseli (JRC). Pomorskie było jednym z 10 europejskich regionów uczestniczących w ww. pilotażu dotyczącym monitorowania i raportowania celów zrównoważonego rozwoju.
W konferencji udział wzięli przedstawiciele różnych środowisk, w tym Komisji Europejskiej, samorządów województw, władz krajowych, instytucji, urzędów statystycznych poziomu krajowego i regionalnego, a także przedsiębiorców. Wydarzenie moderował Pan Adam Mikołajczyk – Dyrektor Departamentu Rozwoju Regionalnego i Przestrzennego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego.
Spotkanie rozpoczął Pan Leszek Bonna – Wicemarszałek Województwa Pomorskiego, który powitał wszystkich gości i zaproszonych prelegentów. Pan Marszałek w swojej wypowiedzi podkreślił, że województwo pomorskie przystąpiło do projektu REGIONS2030 z dużym zaangażowaniem, ponieważ jego tematyka ma ogromne i praktyczne znaczenie dla planowania polityki rozwoju regionu. Zaznaczył też, iż opracowanie spójnego, uniwersalnego i zestandaryzowanego zestawu wskaźników do monitorowania i raportowania celów zrównoważonego rozwoju na poziomie regionalnym nie jest zadaniem łatwym i wymaga horyzontalnej wiedzy.
Kolejnym mówcą była Pani Cecilia Bertozzi, kierownik projektu z JRC. Jej wystąpienie skoncentrowało się na różnych aspektach związanych z zakresem i celami projektu oraz rolą Komisji Europejskiej w jego realizacji.
Globalne i lokalne spojrzenie na zrównoważony rozwój
Pierwsza sesja konferencji skupiła się na celach zrównoważonego rozwoju z perspektywy globalnej i krajowej. Wystąpienie wprowadzające należało do Pana Wiktora Szydarowskiego – Dyrektora programu współpracy międzynarodowej ESPON – programu, którego celem jest opracowywanie i rozpowszechnianie wyników badań w zakresie trendów w rozwoju społeczno-gospodarczym i przestrzennym regionów, miast i innych jednostek terytorialnych w państwach członkowskich UE oraz państwach partnerskich. Pan Szydarowski przybliżył uczestnikom temat terytorialnej perspektywy związanej z zieloną industrializacją.
Kolejne wystąpienie Pani Anety Piątkowskiej, Zastępcy Dyrektora Departamentu Analiz Gospodarczych w Ministerstwie Rozwoju i Technologii dotyczyło postępów w raportowaniu realizacji celów zrównoważonego rozwoju na poziomie krajowym. Ministerstwo Rozwoju i Technologii odpowiedzialne jest za koordynację wdrażania Agendy 2030 w Polsce. W 2023 roku pojawił się drugi raport z realizacji przez Polskę celów zrównoważonego rozwoju – Voluntary National Review 2023 (VNR).
Drugą sesję konferencji poświęcono wyzwaniom związanym z monitorowaniem wybranych celów Agendy 2030 na szczeblu regionalnym. W swoim wystąpieniu, Pan Radomir Matczak – ekspert ds. rozwoju regionalnego, a obecnie Prezes Zarządu Innobaltica Sp. z o.o. skupił się na aspektach neutralności klimatycznej. Podkreślił, iż aby ją osiągnąć do roku 2044, konieczne jest wprowadzenie twardych zasad, takich jak: drastyczna redukcja emisji gazów cieplarnianych, ograniczenie zużycia surowców naturalnych, kontrola rozwoju obszarów podmiejskich, ochrona bioróżnorodności i zaangażowanie społeczeństwa, sektora publicznego i organizacji pozarządowych.
Wnioski i wyzwania z Raportu w ramach projektu
Ostatnim punktem programu konferencji była prezentacja raportu „Monitoring the SDGs in Pomorskie region, Poland”, który powstał jako produkt projektu REGIONS2030. Dokument prezentowała Pani prof. Sylwia Mrozowska – Prorektor ds. Współpracy i Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego, która wraz z zespołem pełniła rolę eksperta Województwa Pomorskiego. Pani Rektor skoncentrowała się na wyjaśnieniu procesu identyfikacji i dostępności zaproponowanych przez JRC, wybranych, wspólnych dla regionów wskaźników. Zwróciła uwagę, iż system monitorowania postępów realizacji celów zrównoważonego rozwoju powinien być jednolity dla wszystkich regionów Unii Europejskiej, co umożliwi porównania i jednocześnie odzwierciedli spektrum zrealizowanych działań. W opracowanie niniejszego raportu zaangażowani byli nie tylko pracownicy Centrum Zrównoważonego Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego, ale również zespół z Urzędu Statystycznego w Gdańsku oraz Referat Badań Regionalnych UMWP.
Konferencja była cenną okazją do dyskusji na temat zrównoważonego rozwoju na poziomie zarówno regionalnym, krajowym, jak i europejskim. Pozwoliła na wymianę wiedzy i doświadczeń między różnymi podmiotami, w tym samorządami, władzami krajowymi, naukowcami i przedsiębiorcami.
